عوامل موثر بر وقوع ناآرامی ها در کشور عراق (مطالعه موردی ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی اعتراضات سال 2019)

هدف: اعتراضات سیاسی یکی از انواع کنش­های سیاسیمحسوب می­شود. عراق پس از صدام بارها شاهد چنین اعتراضاتی بوده است.آخرین مورد از این اعتراضات در پاییز 1398 رخ داد. هدف پژوهش حاضر شناسایی علت ناآرامی­های سیاسی در عراق و چرایی تبدیل اعتراضات اخیر به شکل ضد نظام است. روش: برای انجام پژوهش حاضر از نظریه محرومیت ­نسبی تِد رابرت گر و روش توصیفی ـ تحلیلی استفاده شده است. یافته­ها: طبق یافته­های پژوهش، میزان درآمد نفتی و رشد اقتصادی عراق طی سال­های گذشته انتظارات ارزشی را در میان جوانان، که 59 درصد جمعیت را تشکیل می­دهند، بالا برده و به تعارض با توقعات ارزشی در آنها منجر شده است. لذا با مشاهده میزان فقر، فساد و بیکاری و مقایسه کشور خود با دیگر دولت­های منطقه دچار نوعی احساس محرومیت­ نسبی شده­اند. بنابراین کنش­های سیاسی آنها شکل خشونت­آمیز و اعتراضی به خود گرفته است. نتیجه­گیری: با توجه به اینکه رفع احساس محرومیت ­نسبی در شهروندان نیازمند اقدامات ساختاری و جدی است و انجام این کار در کوتاه‌مدت عملاً امکان‌پذیر نیست، لذا می­توان گفت تا زمانی که اصلاحات اقتصادی لازم در عراق انجام نپذیرد و کنش­های سیاسی شهروندان عراقی در قالب جنبش­های مدنی و احزاب دنبال نگردد وقوع اعتراضات خشونت­بار همانند پاییز 1398 در شهرهای عراق امری طبیعی و قابل تصور خواهد بود.